Dansen

Het is nu bijna 20 jaar geleden dat mijn lief en ik zijn gaan dansen. En met enige tussenpozen doen we dat nog steeds. Ballroom en Latin, om geen misverstand te laten bestaan.
Eén van de problemen die we daarbij hebben is het geheugen. De mens, althans de bevolkingsgroep(en) waar wij van afstammen, is niet geëvolueerd om dansen te onthouden. Zijn sommige melodieën zo 'sticky' dat je ze na een paar keer gehoord te hebben niet meer uit je hoofd kunt sláán, een beetje niet triviale volgorde van danspassen weet je soms dezelfde avond al niet meer. Laat staan enkele dagen zonder aandacht later.
Ik heb me al eens afgevraagd of er, in navolging van muzieknotatie, ook geen dansnotatie bestaat. Uiteraard is die er wel, maar wordt alleen door choreografen gebruikt of is zó ingewikkeld dat ze onwerkbaar is.
Zelf heb ik wel geprobeerd, jarenlang zelfs, om de dansen die ik aanleerde op te schrijven, de ene keer beschrijvend, de andere keer minutieus de stappen weergevend, maar altijd bleek na enige tijd dat de beschrijving incompleet was geweest en ik zelfs de essentie van de figuur niet had weten te vatten. Meestal waren essentialia zoals de houding of vitale tussenpassen niet weergegeven zodat ik hopeloos in de knoei raak als ik nog eens iets van jaren geleden probeer te reconstrueren.
Nu hoorde ik deze week de erg mooie actrice Kara Tointon, die dit jaar meedoet aan de danswedstrijd van de BBC "Strictly come dancing", zeggen dat ze de passen beter onthield als ze die koppelde aan een ritmisch wijsje. Voor haar is dat met name van belang omdat ze in een innemende documentaire haar vrij stevige vorm van dyslexie liet zien. Dit bracht me op het volgende idee.

Bij ballroom en latin zijn de dansen vaak opgebouwd uit een aantal kleinere figuren, die vaak maar uit enkele passen bestaan, zelden meer dan 5. Ongeveer zoals een zin uit woorden bestaat.
En die kleinere figuren zijn vaak zelfs ook nog variaties op een thema. Zo bestaat bijvoorbeeld de chassé, een combinatie die zowel in de cha-cha (nooit chac-cha-cha zeggen) als in de jive of in (sommige) ballroomdansen voorkomt. Die chassé is oorspronkelijk een zij-sluit-zij beweging waarbij de eerste twee stappen halve tellen zijn en de laatste een hele tel. Maar die chassé wordt ook gedaan als stap naar voor, andere voet achter voorste, voorste verder naar voren in hetzelfde ritme, zeg maar voor-kruis-voor. Dat heet een cross step. En die kan ook naar achteren. Je ziet op één thema al drie variaties.

Mijn idee houdt in dat we woorden en ritmes verbinden aan die basisfiguren. Als je daar afspraken over maakt en je leert die met het leren van de dans, kun je niet alleen veel makkelijker die dans onthouden, je kunt die ook veel eenvoudiger leren.
Een voorbeeld (en niet meer dan dat). Een chassé naar links kan, in het ritme kort-kort-lang, benoemd worden met 'chassé left', of 'chassé right', al naar gelang de kant die je opgaat. En de boven beschreven  cross step wordt dan, in hetzelfde ritme, 'cross step walk' of 'cross step back', al naar gelang je naar voren of naar achteren gaat.
Uiteraard hoeven de woorden niet Engels te zijn en kunnen ook Nederlandse equivalente of ander woorden worden gezocht. Maar het lijkt me niet onverstandig bij bestaande termen aan te sluiten zodat dansleraren er weinig moeite mee zullen hebben. En die bestaande termen zijn nu eenmaal vooral in het Engels.
Nog een voorbeeld. Een pas naar voren geven we aan met 'walk', het herplaatsen van een voet met 'place', een pas naar achteren met 'back' en een pas opzij met 'side', waarbij de kant die van de voet is die aan de beurt is, dus rechts voor je rechtervoet. Dan wordt de basispas - het vierkantje - van de Engelse wals beschreven door: rechts begint: walk, side, close, back, side, close in het ritme lang-lang-lang. Op die ritmische manier uitgesproken krijg je al het wezen van de dans mee.
Uiteraard is dit niet volledig. Je zult ook moeten weergeven of en hoe je draait, zeker in zo'n basisfiguur, maar mogelijk dat je zo'n elementair stuk dans door een aantal lettergrepen die overeenkomen met de passen kunt weergeven.

Als op die manier ingewikkelde figuren worden teruggebracht door zacht gezongen cadansen (sic!) wordt het onthouden, in ieder geval voor mij, een heel stuk eenvoudiger. Ik ga eens een wat ingewikkelder figuur op die manier proberen weer te geven.

Post scriptum.
Mijn naamgenoot, Haskelladept en J-kompaan maakte me erop attent dat Aboriginals al eeuwen lang melodieën neuriën die informatie bevatten over het landschap zodat ze weten waar ze zich bevinden . Hij had dat uit 'Gezongen aarde' van Bruce Chatwin. Laat dat nou volledig nieuw voor mij zijn. Wel plezierig dat ik iets bedenk dat zijn waarde al bewezen heeft ....