27 april 2013

Lekker

Neem twee bevroren boterhammen. Smeer er zo snel mogelijk honing op, bij voorkeur uit de koelkast, en maak er een sandwich van. Wacht even tot het brood ontdooid is en smul vervolgens van de heerlijkste tompouce die je denken kunt.
De kou van het brood is in de honing gaan zitten.
Hééérlijk!

4 april 2013

Container

Als je gescheiden bent van je partner met wie je langere tijd hebt samengewoond, kun je leren van de ervaringen die je hebt opgedaan, voor een volgende keer. Mogelijk weet je wat er fout ging en wat je een volgende keer anders zou doen.
Als je (nog) verder in je leven komt, leer je ook dat werken allesbehalve zaligmakend is, maar heel veel weg heeft van de vloek uit Genesis: in het zweet uws aanschijns zult gij  brood eten, om de Statenvertaling maar eens te citeren. Zeker nadat je met werken gestopt bent, gaapt die waarheid je ontnuchterend aan.

Ik heb sinds een aantal maanden het idee dat een mens haar leven zou moeten inrichten met zo min mogelijk verplichtingen, letterlijk zo vrij mogelijk. Want ga maar na, je gaat werken, gaat samenwonen, koopt een huis met een hypotheek, neemt kinderen, en voor je het weet vraag je ja af waar je midlifecrisis vandaan komt.

Om met kinderen te beginnen, daar zit je decennia aan vast, zeg maar gerust, de rest van je leven. Natuurlijk, je krijgt er veel voor terug, al was het maar, zoals ik onder mijn leeftijdsgenoten merk, de kleinkinderen, aan wie ze nòg meer plezier beleven dan aan diens ouders vroeger. Toen waren ze immers druk aan het werk.
Maar ik denk dat als ouders eerlijk zijn, zij de uitspraak van de buurvrouw van mijn ouders zullen onderschrijven. "Als kinderen klein zijn, zou je ze opvreten, als ze groot zijn, heb je spijt dat je het niet hebt gedaan", aldus 'tante' Teun, die recht van spreken had, want de moeder van 12.
Benieuwd wat mijn goede vriend vindt die een drukke baan combineert met een gezin van vijf, waarbij hij, volgens eigen zeggen, de eerste gebruikt om uit te rusten van het tweede.
Het belangrijkste aspect van kinderen is het onherroepelijke. Je kunt niet, zoals bij een huisdier, concluderen dat het ècht niet gaat en dan naar een ander gezin op zoek gaan. Een partner kun je nog verlaten, met of zonder kinderen. Maar die heb je voor het leven.

Misschien is de in zwaarte volgende verplichting wel de hypotheek, want je bent de verplichting van een koophuis aangegaan. Jarenlang hebben banken je ervan overtuigd dat je een dief van eigen portemonnee bent als je huurt in plaats van koopt, want je zou de prijsstijging van de huizen, die immers eeuwig zou doorgaan, mislopen. En wie wil er nou niet slapend rijk worden, zwaar gestimuleerd door de fiscale regelingen in met name Nederland? Dat je, om voor die regelingen in aanmerking te kunnen komen, veel moest verdienen en dus hard moest werken, werd er niet bij verteld, hoewel er altijd met een fiscale korting tegen het toptarief werd gerekend. En dat je ook veel beter een korte dan een lange rentevaste periode kon aangaan, werd ook vakkundig verzwegen.
Terwijl een huurhuis, zeker toen wettelijk de bescherming van de huurder flink werd uitgebreid, je een maximum aan vrijheid verschaft. En je ook vrij(!)waarde van de daling in huizenprijzen waar mensen, zeker als ze minder dan 10 jaar geleden hun huis kochten, nu mee geconfronteerd worden.

De volgende verplichtingen die (alleen) in zwaarte vergelijkbaar zijn, zijn werk en partner. Die lijken op elkaar omdat je er een groot deel van je leven mee doorbrengt, en dat je er wel van af kunt, ook al is dat initieel niet de bedoeling. Was het vroeger eerder regel dan uitzondering dat je 40 jaar bij een baas bleef, toen kwamen ook scheidingen slechts sporadisch voor. Terwijl het nu, met de talloze zzp'ers en andere jobhoppers, ook niet ongebruikelijk is dat mensen meerdere keren scheiden of zelfs relaties hebben zonder samen te wonen. Vrienden van ons hebben hun relatie zó ingericht dat ze ieder een appartement hebben, maar dan wel naast elkaar. Door ervaring wijs geworden leek hun dat een ideale oplossing. Hoe het zal gaan als ze toch uit elkaar gaan en dan, mogelijk langdurig, met elkaar als buur geconfronteerd worden, laat zich raden.
Stoppen bij een werkgever lijkt me minder ingrijpend dan met een partner, zeker als je daarmee kinderen hebt. Maar dat je in beide gevallen in een sociaal web zit waar je niet zo maar uitbreekt, lijkt me evident.

De laatste verplichting die ik pas recent onderkende, zijn al je bezittingen, eigenlijk de veralgemenisering van het hebben van een koophuis. Je eigendommen vragen erom verzorgd te worden, onderhoud moet worden gepleegd, ze moeten worden schoongemaakt, je gaat er aan hechten, kortom, je bent er aan gebonden en voelt je er aan verplicht. Terwijl ik inmiddels denk - je bent nooit te oud om te leren -  dat het niet gaat om het hebben, maar om het zijn, zoals ooit een collega die al (veel) eerder verlicht was, mij voorhield.

Ideaal zou zijn dat je zo vrij mogelijk, met zo min mogelijk verplichtingen in het leven kunt gaan en staan waar je wilt. En dat je de paar spullen waarover je wilt beschikken, in een container meeneemt. Dat is dan je hele verhuizing als je bijvoorbeeld in een warm land wilt overwinteren.
Belangrijke vraag is nu: wat zit er in je container, dat levensrugzakje extended? Je auto waar je zo trots op bent? Die mooie kristallen wijnglazen? Die dikke audio/video equipment? Je boeken?
Mij bleek dat er heel veel is dat weggelaten kan worden. Je schaft het ter plekke aan en verkoopt het eventueel weer. En e-books zijn niet voor niets uitgevonden.
Kortom, misschien is zelfs die container overbodig en volstaat een plastic tasje. Zoals de grote wiskundige Erdös in de vorige eeuw al aantoonde.